Box 1. Harmonised Index of Consumer Prices (HICP)

Het Europese bureau voor de statistiek Eurostat en nationale statistische bureaus (CBS in Nederland) voeren het onderzoek uit en stellen de Harmonised Index of Consumer Prices (HICP) vast. Hiervoor wordt van een mandje met goederen en diensten de prijs gemeten. Je kunt dan denken aan goederen zoals voedsel, kranten en brandstof voor de auto, en duurzame goederen als kleding, PC's en wasmachines, maar ook diensten als een bezoek aan de kapper, verzekeringen en de huur van een huis. Het enige wat niet in het mandje wordt meegenomen zijn de kosten die gemaakt worden om te wonen in een koophuis. Hoe groter het aandeel van het product in de totale consumptie des te zwaarder het meetelt in de meting (gewogen gemiddelde berekening).

Omdat het noteren van prijzen van alle verschillende producten en diensten een onbegonnen werk is, wordt er ook maar een deel meegenomen in het uiteindelijk mandje. Het CBS baseert de selectie op de goederen en diensten die het meest representatief zijn per product groep. Dit kan, door de gewoontes in een land, namelijk zeer verschillen. Elk jaar wordt er opnieuw gekeken of de producten in het mandje nog steeds representatief zijn (denk bijvoorbeeld aan DVD’s/Blurays die videobanden hebben vervangen).

Gemiddeld worden er per maand van zo’n 700 producten, in ongeveer 1.600 verschillende dorpen en steden in het eurogebied, de prijzen genoteerd. Dit zijn prijzen die de consumenten werkelijk betalen, dus inclusief BTW en eventuele korting die erop zit. Daarbij wordt er ook nog rekening gehouden met veranderingen in kwaliteit. Zo bevat een laptop die nu gekocht is weer verbeterde componenten dan één die een jaar geleden gekocht is. Het deel wat aan kwaliteitsverbetering wordt toegeschreven wordt dan verrekend met de uiteindelijk prijsverandering.